* تعریف باستان‌شناسی:
باستان‌شناسی شاخه‌ای از علوم اجتماعی است که به مطالعه گذشته از طریق مدارک مادی می پردازد. منابع اطلاعاتی باستان‌شناسی از داده‌های مادی (یا دیگر داده‌ها) تشکیل می شود که به نحوی به انسان مربوط است، و ما آن را آثار فرهنگی می خوانیم. باستان‌شناسی از یک سو مسیر تاریخ را تعیین می کند و از سوی دیگر مادر تاریخ است. روشن کردن گذشته هر جامعه از جهت مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و یا مذهبی از اصول اساسی این رشته است. حفاری از فعالیت‌های اصلی باستان‌شناسی است زیرا از این طریق وضع آثار مدفون با همان شکل و حالت که بر روی لایه‌های مختلف قرار دارد مشخص می شود. به نقل تاریخ نخستین کسی که به فعالیت‌های باستان‌شناسی پرداخت نبونیدس (آخرین پادشاه بابل) بود که برای یافتن نام سازنده معبد شمش، الهه خورشید آن را کاوید و دیوارهای معبدی را کشف کرد که نرمسین ساخته بود.
در سال 1940 اولین گروه از دانشجویان باستان‌شناسی دانشکده ادبیات در دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شدند، برخی از این فارغ‌التحصیلان پس از آن در دانشگاه‌های معتبر اروپا و ایالات متحده به تحصیل ادامه دادند، یکی از آن‌ها «عزت‌اله نگهبان» بود که پس از بازگشت به ایران مؤسسه باستان‌شناسی را در دانشگاه تهران تاسیس کرد. از سال 1960 اداره‌کل باستان‌شناسی ایران که جایگزین اداره عتیقات قدیم شده بود تفاهم‌نامه‌های با دانشگاه‌ها و مراکز مطالعاتی خارجی بستند.